PIANOTECHNIEK

DE PIANOSTEMMER

De meeste muziekinstrumenten worden door de bespelers zelf gestemd. Bij piano's en vleugels is dit meestal niet het geval. Om deze instrumenten naar behoren te kunnen stemmen is een opleiding tot pianostemmer, jarenlange praktijkervaring, een goed gehoor en een enorme dosis geduld en concentratie nodig.

Het draaien aan de stempennen om elke toon op de juiste hoogte te zetten is niet het moeilijkste. Veel moeilijker is het om zó te stemmen dat, als de laatste van de ± 220 snaren is gestemd, de eerst gestemde nog steeds goed op toon staat.

Dit "vastzetten" van de stempennen vereist veel oefening en inzicht en is door iemand die het maar af en toe doet nauwelijks te leren.

WAAROM MOET EEN PIANO GESTEMD WORDEN?

De reden dat een piano gestemd dient te worden is omdat de spanning van de snaren varieert en dus de toonhoogte. De akoestische piano of vleugel is opgebouwd uit natuurlijke materialen. Zangbodem, stemblok, toetsen, mechaniek en de kast: het is allemaal hout. Hout 'werkt': onder invloed van vocht krimpt hout, of zet het uit. Hoe vochtiger, des te meer hout uitzet. Hoe droger, des te meer hout krimpt.

In Nederland is de Relatieve luchtvochtigheid (RV) gemiddeld 65% (in de nazomer tot 90%, in strenge winters' daalt de RV tot 30%). In de piano vertaalt dit zich als volgt: De zangbodem, een uit stroken samengestelde plaat van 8 tot 10mm Noord-Europees naaldhout, reageert op de verschillen in vochtigheid.

De snaren hebben contact met de zangbodem via de 'kam'. Bij meer (vochtiger) of minder (droger) gaat de zangbodem bol staan waardoor de spanning van de snaren veranderd. Deze verandering hoort de speler, omdat de zuiverheid van de toon afneemt. De piano wordt 'vals'. Ook laten de stempennen in het houten stemblok iets van de spanning van de snaren los bij een lagere RV en omgekeerd bij een hogere R.V.

Het is steeds maar een beetje, maar na verloop van een half jaar merkt de speler toch dat 'het niet meer zuiver klinkt'. De natuur regelt enigszins de spanning en dus de toonhoogte van de snaren. Ontstemming gebeurt daarom eigenlijk altijd, ook al wordt er niet gespeeld.

Wat is een goede RV voor uw piano? Als de wijzer van de hygrometer tussen de 50 en 60% staat. In de winter met strenge vorst kan de wijzer wel beneden de 30% uitslaan wat veel te droog is. Een luchtbevochtiger of hydroceel kan uitkomst bieden. In de zomer is het vaak erg vochtig en is goed ventileren belangrijk.

EEN STEMAFSPRAAK MAKEN

Zodra u heeft aangegeven dat u mij als pianostemmer wilt, neem ik u op in mijn systeem.

Nadat ik de piano voor de eerste keer heb gestemd, spreek ik met u af hoe vaak de piano per jaar gestemd moet gaan worden.

Ik geef aan wat voor de piano het beste is en u beslist uiteindelijk wat er gaat gebeuren. Stel dat de afspraak is dat de piano twee keer per jaar gestemd gaat worden, dan bel ik u na zes maanden op voor een afspraak. U hoeft dat dus niet zelf bij te houden. Mijn telefoontje is geheel vrijblijvend.

Tel: (06) 15 45 33 80

E-mail: [email protected]